www.sluzbazdrowia.com.pl - Strona główna

Nowa lista
GM

1 marca weszło w życie rozporządzenie Ministra Zdrowia z 9 lutego 2007 r. w sprawie ustalenia limitów cen leków i wyrobów medycznych wydawanych bezpłatnie, za opłatą ryczałtową lub częściową odpłatnością. Tym samym straciło moc poprzednie rozporządzenie z 13 czerwca 2006 r. Prace nad przygotowaniem nowej listy trwały blisko 9 miesięcy. Dopiero 5 stycznia br. projekty rozporządzeń skierowano do uzgodnień społecznych (pisaliśmy o tym w "SZ"). MZ opublikowało na swojej stronie internetowej stanowisko wobec uwag i propozycji zgłoszonych do projektu przez instytucje, firmy farmaceutyczne, konsultantów krajowych, towarzystwa medyczne, a nawet osoby prywatne. (...)

W każdej klasie dziecko z astmą
MM

Główny Inspektor Sanitarny podsumował program edukacyjny "Wolność Oddechu - Zapobiegaj Astmie", realizowany od 3 lat z Polskim Towarzystwem Alergologicznym oraz Polskim Towarzystwem Oświaty Zdrowotnej przy wsparciu firmy AstraZeneca. Jego celem jest edukacja dzieci z najmłodszych klas szkół podstawowych i ich rodziców na temat astmy. Dla nich i nauczycieli przygotowano film, stronę internetową oraz materiały edukacyjne (plakaty, broszury, ulotki, książeczki i kolorowanki). (...)

Miesiąc spokoju
Ewa Krupczyńska

Akademicki Szpital Kliniczny we Wrocławiu ma już środki na działalność na... najbliższy miesiąc. 1 lutego komornik zajął mu konto bankowe z 13 mln zł styczniowej transzy z NFZ. Placówka, w której działają 22 kliniki, została bez pieniędzy na leczenie pacjentów oraz wypłaty pracowników. Niespodziewanie komornik obsługujący wierzycieli ASK zwolnił jednak ok. 10 mln zł z zajętych już 13 mln zł. Spłacił 5 firm, które nie wyraziły zgody na przesunięcie egzekucji wierzytelności o 30 dni, a resztę pieniędzy zwrócił szpitalowi. (...)

Z wydrukiem i płytą CD

Pracownia Diagnostyki Obrazowej, w Przychodni SZPZLO Warszawa-Wola przy ul. Płockiej, to nowoczesna lekarska stacja diagnostyczno-opisowa, której trzon stanowi aparat do wykonywania zdjęć RTG Quantum Medical Imaging oraz czytnik przeznaczony do digitalizacji badań rentgenowskich ogólnych. Remont pomieszczeń i zakup aparatury kosztował 1,28 mln zł. Inwestycję sfinansował organ założycielski SZPZLO - UM st. Warszawy. Do wykonywania zdjęć RTG używane są płyty fosforowe w różnych formatach, stosowane zamiast tradycyjnych nośników obrazu. Dane obrazowe są tu zmieniane na dane cyfrowe, przystosowane do analizy komputerowej. (...)

Ciepła woda ze słońca
MM

Największą w kraju instalację baterii słonecznych uruchomiono w Wojewódzkim Szpitalu Specjalistycznym w Częstochowie. Dzięki 590 lustrom solarnym, ustawionym na dziedzińcu szpitala, w jego kranach i kaloryferach płynie ciepła woda - poinformował "Dziennik". Instalacja kosztowała 4,3 mln zł. Sfinansowano ją ze środków "Ekofunduszu", Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz kredytu zaciągniętego na ten cel przez szpital. (...)

25 pomylonych ampułek
Aleksandra Kurowska

Pacjenci, którzy po apelu MZ oddali do aptek ampułki Corhydronu, w marcu powinni dostać zwrot pieniędzy - zapowiedział na wspólnej konferencji resortu zdrowia, GIF i "Jelfy" wiceminister zdrowia Bolesław Piecha. Zebrane ampułki warte są 400 tys. zł. Za wadliwą serię zapłaci producent. (...)

Wyleczysz, gdy leczysz
MM

"Depresja? Wyleczysz, gdy leczysz" - pod takim hasłem obchodzono 23 lutego Ogólnopolski Dzień Walki z Depresją, ustanowiony w 2000 r. przez Ministerstwo Zdrowia. Od 4 lat kampanię społeczną, która mu towarzyszy, organizuje Stowarzyszenie "Aktywnie przeciwko depresji" przy współpracy z zespołem ds. walki z depresją przy MZ. (...)

Sandoglobulina P znów w Polsce
s.

Hurtownie regionalnych centrów krwiodawstwa i krwiolecznictwa nie przekazały jeszcze wielu szpitalom informacji, że otrzymały Sandoglobulinę P, uzyskiwaną z polskiego osocza frakcjonowanego w Szwajcarii. Dotarł właśnie jej pierwszy, 20-kilogramowy transport, 4 kolejne, każdy o wadze 20 kg, będą przysyłane do Polski co miesiąc. Sandoglobuliny P, produkowanej przez firmę ZLB Behring, ale również immunoglobulin innych firm, dostępnych na wolnym rynku (głównie Baxtera) - podawanych dożylnie przede wszystkim chorym z powszechnym zmiennym niedoborem odporności, przewlekłą białaczką i po przeszczepach - zabrakło jesienią ub.r. (...)

Zawał w szpitalu
Halina Pilonis

Do prokuratury w Gorzowie Wielkopolskim wpłynęły 2 doniesienia w sprawie spowodowania zagrożenia zdrowia i życia. Jedno złożyli gorzowscy kardiolodzy na dyrektora tamtejszego szpitala, ponieważ obniżając pensje, zmusił ich do zwolnienia się z pracy. Drugie napisał dyrektor placówki. Oskarża lekarzy o pozostawienie pacjentów bez opieki. (...)

Ośrodek Alzheimerowski
EK

W Ścinawie na Dolnym Śląsku powstaje pierwszy w kraju ośrodek badawczo-naukowo-dydaktyczny, który będzie się zajmować chorobami otępiennymi, w tym chorobą Alzheimera. Pozyskiwaniem środków na realizację przedsięwzięcia zajęła się powołana przez uczelnię Fundacja Alzheimerowska. AM we Wrocławiu złożyła też projekt utworzenia ośrodka badawczo-naukowo-dydaktycznego chorób otępiennych w ramach Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego. Wyceniono go na 7 mln 459 tys. zł. Dofinansowanie z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego wyniosło 5,6 mln zł. Ministerstwo Zdrowia dodało 1,8 mln zł. Wrocławska AM wyasygnowała z własnego budżetu 300 tys. zł, a 100 tys. zł zebrali dolnośląscy wierni. (...)

Diagnoza: rak korupcji
Jan Osiecki

Aresztowanie dr. Mirosława G. w świetle kamer TV było zagraniem politycznym. Miało przesłonić kłopoty rządu. Trudno jednak zaprzeczyć, że służba zdrowia ma poważny problem z korupcją. A szerzy się ona przy milczącej akceptacji zarówno większości środowiska, jak i pacjentów. Dlaczego lekarze, wykształceni ludzie, pochodzący z tzw. porządnych rodzin, z zasadami, biorą łapówki? Kto tak naprawdę je bierze? Czy lekarze są szczególnie narażeni na pokusy? Czy łapówki przyjmują tylko najgorzej zarabiający? Jak sobie tłumaczą łamanie zasad? (...)

Rząd się wypromował, zawód lekarza stracił część zaufania

Doktor samo zło?
Aleksandra Kurowska

Minister sprawiedliwości Zbigniew Ziobro, który w świetle kamer ogłosił, że Mirosław G. ordynator oddziału kardiochirurgii szpitala MSWiA w Warszawie, jest zabójcą, podpadł nie tylko lekarzom, ale i konstytucjonalistom. Pierwsi zarzucają mu, że oprawa medialna zatrzymania i wypowiedzi na konferencji prasowej na długi czas podkopały zaufanie do lekarzy. Drudzy - że minister nie ma prawa ferować wyroków, zanim nie uczyni tego niezawisły sąd. (...)

Dyskusje zastępcze
Andrzej Sośnierz

W lutym wstrząsnęły nami informacje o podejrzeniu niegodziwej działalności jednego z medyków. Ku mojemu zaskoczeniu te informacje, zamiast stać się zarzewiem dyskusji o skali problemów, z którymi przychodzi się borykać środowisku służby zdrowia, zainicjowały debatę o tym, czy aby na pewno zawiadamiający o problemie nie używali zbyt mocnych słów. I czy właściwe było aresztowanie lekarza w pracy oraz czy koniecznie trzeba było mu zakładać kajdanki? A jaka pora - pytam - i jakie miejsce byłyby najlepsze? Może w nocy lub nad ranem? (...)

PANOPTICUM

Lobby czy mafia?
Marek Wójtowicz

Każdy, kto używa terminu "lobby profesorsko-ordynatorskie" albo wręcz "mafia profesorsko-ordynatorska" powinien wiedzieć, że taki właśnie model "medycznej władzy" w opiece zdrowotnej wynika z obowiązujących w Polsce przepisów o systemie medycznego nadzoru specjalistycznego, a nie z widzimisię środowiska lekarskiego. (...)

TYLKO FAKTY

Zarzut: zabójstwo
Marek Nowicki

Zbigniew Ziobro zapytany w TVN24 o publicznie sformułowany przez niego zarzut zabójstwa wobec kardiochirurga ze szpitala MSWiA, odpowiedział: - Nie przesądziłem o winie. O winie przesądzają niektóre media. To wyjątkowo bezczelna i cyniczna wypowiedź. Minister sprawiedliwości w ten sposób tłumaczył się nie tylko w telewizji, ale także dwa dni wcześniej wobec lekarzy w Ministerstwie Zdrowia: - Jak się wyciągnie jedno zdanie lub dwa z kontekstu, to wtedy może zupełnie inaczej brzmieć. Jednak kontekst konferencji był bardziej porażający niż pojedyncze zdania

Z PAMIĘTNIKA WIEJSKIEJ LEKARKI

Zdradliwa łazienka
Janina Banachowska

Wymoczyła nogi w wodzie z solą, ale chciała jeszcze zetrzeć zgrubiałą skórę na piętach. Podniosła deskę klozetową i oparła nogę na krawędzi sedesu. Schyliła się, by sięgnąć po leżącą obok miednicy tarkę, gdy nagle noga ześlizgnęła się i wpadła do muszli. Wbiła się głęboko i unieruchomiła kobietę, ta poleciała do tyłu i byłaby się może zabiła, gdyby jej mąż właśnie w tej chwili nie wszedł do łazienki. Chwycił i przytrzymał lecącą żonę, jednak nogi zakleszczonej w muszli nie dało się wyciągnąć, była skręcona pod dziwnym kątem i zaklinowana w ubikacji. (...)

Z Jerzym Millerem, wiceprezydentem Warszawy odpowiedzialnym m.in. za fundusze europejskie, zamówienia publiczne, budżet i służbę zdrowia - rozmawia Renata Furman

Wyrzut sumienia

- Spojrzałem na warszawską służbę zdrowia, a właściwie tę jej część, dla której organem właścicielskim jest prezydent Warszawy, przez pryzmat środków wydanych na nią z budżetu miasta w ostatnich latach. To zaskakujące, że jej stan - mimo sporych nakładów - jest aż tak zły. Zły przede wszystkim jest stan obiektów, choć tak bogate miasto jak Warszawa stać na większy komfort pracy lekarzy i pobytu pacjentów. Niektóre szpitale wyglądają w środku jak lazarety. Nie można w stolicy 38-milionowego państwa, gdzie średnia płaca jest o 40% wyższa niż w innych regionach, tolerować takich zaniedbań. Rozumiem, że szpital może nie mieć drogiej, nowoczesnej aparatury, ale mówimy o archaicznym stanie sali operacyjnej czy spartańskich warunkach pobytu chorego. I to traktuję jak wyrzut sumienia instytucji, w której teraz pracuję. (...)

Opłaty za leczenie w spzoz?
Bolesław Piecha / Regina Wasilewska-Kita

Czy publicznym szpitalom należy zezwolić na pobieranie opłat od pacjentów za wykonywane usługi, np. w razie wyczerpania limitów świadczeń opłaconych przez NFZ, a może także w innych przypadkach? (...)

Nieopłacalne oszczędności
Andrzej Michalski

Dedykowane tajnemu zespołowi przy Ministrze Zdrowia, który zajmuje się przygotowywaniem założeń do projektu ustawy o podstawowej opiece zdrowotnej. Badania diagnostyczne, a właściwie sposób ich finansowania, są przysłowiową kością niezgody rzuconą między lekarzy i pacjentów od początku reformy służby zdrowia. Niewielka kwota przeznaczona w podstawowej opiece zdrowotnej "na głowę" zadeklarowanego pacjenta - starcza na niewiele. (...)

Cudowna przygoda lekarska
Marek Derkacz

Mimo że sprawę o refundację za nadgodziny przed sądami niższej instancji dwukrotnie przegrał, znany w całej Polsce pediatra z Nowego Sącza dr Czesław Miś postanowił walczyć dalej. Opłaciło się. Sąd Najwyższy dokonał kasacji wyroków i nakazał ponowne rozpatrzenie pozwu, już z uwzględnieniem prawa unijnego. Ostatecznie krakowski Sąd Okręgowy orzekł, że szpital, w którym doktor pracuje, musi mu zwrócić 169 godzin za przepracowane ponad normę podczas dyżurów. Sąd, wydając wyrok, powołał się na unijną dyrektywę dotyczącą czasu pracy. (...)

Z DROGI...

Konsultacje
Andrzej Musiałowicz

Od wielu lat, a może od zawsze, dobrą praktyką rządzących jest prowadzenie tzw. konsultacji społecznych. Konsultuje się zarówno projekty doniosłych aktów legislacyjnych, jak i mało znaczących regulacji, dotyczących np. szerokości deski klozetowej, pomysły zmian systemowych, jak i mrzonki domorosłych reformatorów. Wysłuchuje się głosu ludu i ze zrozumieniem te opinie przyjmuje. Sam wielokrotnie o takie wysłuchania zabiegałem w nadziei, że głos praktyków zmniejszy liczbę legislacyjnych bubli. (...)

OKIEM DYREKTORA

Za, a nawet przeciw
Janusz Atłachowicz

Pan premier przeprowadził przegląd podległych sobie ministerstw. O wynikach poinformował w wystąpieniu telewizyjnym. Interesujący nas resort zdrowia uzyskał poparcie pana premiera w wysiłkach na rzecz stworzenia krajowej sieci szpitali, która "musi powstać". Premier stwierdził też, że nie może być tak, iż jedne szpitale sobie radzą i mają zyski, a inne generują straty. Z tego stwierdzenia może wynikać, że stanem pożądanym jest taki, w którym wszystkie szpitale lub przynajmniej zdecydowana ich większość zamiast strat - generuje zyski. (...)

Lekarz, farmaceuta i... muszą zgłaszać działania niepożądane leku
Bożena Ciosek, Marta Gadomska-Gołąb

Każdy wprowadzony na rynek produkt leczniczy podlega stałej kontroli. Podmiot odpowiedzialny, który uzyskał pozwolenie na dopuszczenie produktu do obrotu, jest zobowiązany monitorować bezpieczeństwo jego stosowania. W ramach tego obowiązku musi między innymi prowadzić rejestr wszelkich działań niepożądanych zgłaszanych przez lekarzy i farmaceutów. Przedstawiciele tych zawodów mają więc w tym zakresie pewne zobowiązania. (...)

Stare dane - nowy problem?
Krzysztof Maśliński

Jak już to sygnalizowaliśmy ("SZ" nr 9-12 z 5 lutego 2007 r.), w czerwcu zacznie obowiązywać szczegółowa regulacja dotycząca elektronicznej formy prowadzenia dokumentacji medycznej. Na tle tego zagadnienia pojawia się jednak problem: co zrobić z dokumentacją elektroniczną powstałą jeszcze pod rządami wcześniejszej regulacji prawnej? (...)

Kuracja odchudzająca
Marek Derkacz

Przy okazji coraz gorętszych dyskusji dotyczących likwidacji części szpitali w Polsce, warto skorzystać z doświadczeń tych, którzy ten etap mają już za sobą. Prowadzone od ponad 30 lat w Stanach Zjednoczonych debaty na temat ogromnych oszczędności związanych z zamykaniem szpitali przyniosły zaskakujące rezultaty. Optymizm, który temu początkowo przyświecał, okazał się mocno przesadzony. Ciekawe argumenty przemawiające przeciwko likwidacji szpitali przedstawił w styczniu br. na konferencji w Montrealu prof. Alan Sager z Uniwersytetu w Bostonie - ekspert w dziedzinie zarządzania zajmujący się zdrowiem publicznym. (...)

Pieniądze? Tak! Ale nie tylko...
Marek Turkowski

Wiele osób ma własne wyobrażenie, jak powinien wyglądać system opieki zdrowotnej. Jestem ekonomistą i wiem, że w ramach każdego systemu można osiągać lepsze lub gorsze wyniki. Zależy to od ludzi, którzy w systemie organizują działalność. Oraz tego, by system obligował ich do efektywności. Zajmując się restrukturyzacją przedsiębiorstw, interesowałem się też samodzielnymi publicznymi zakładami opieki zdrowotnej. Wbrew nazwie, niewiele mają one wspólnego z samodzielnością. Ustawa o zakładach opieki zdrowotnej z 1991 r. przydzieliła im organy założycielskie. Osoby korzystające z ich usług tylko częściowo są klientami; należności za udzielane im świadczenia przekazuje tzw. trzecia strona, czyli NFZ. Każdy z pośredników od ZUS poczynając musi coś uszczknąć, by pokryć swoje koszty. (...)

Leki stosowane u zwierząt a zdrowie człowieka
GM

Zagrożenia dla człowieka i ekosystemu, wynikające ze stosowania leków u zwierząt, były tematem konferencji zorganizowanej w ramach ogólnopolskiej kampanii "Lek bezpieczny". Prowadzi ją Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych. Zgodnie z przepisami Unii Europejskiej, 1 stycznia 2006 r. wycofano z żywienia zwierząt gospodarskich antybiotykowe stymulatory wzrostu, jednak mogą one nadal pozostawać w nielegalnym obrocie lekami weterynaryjnymi. (...)

Niepożądane działania farmakoterapii: skala i skutki występowania zjawiska
Mariusz Kielar

Działanie niepożądane leku to według definicji WHO "szkodliwy i niezamierzony skutek stosowania leku, występujący przy stosowaniu dawek leku, które służą zapobieganiu, rozpoznaniu lub leczeniu". FDA do działań niepożądanych zalicza również sytuacje, w których: a) pacjent otrzymał zły lek (który nie wpływa na chorobę), b) otrzymał właściwy lek, ale w niewłaściwej dawce, c) nie zażył zaleconego leku, d) działanie leku nie wystąpiło w związku z interakcją z innym lekiem, e) lek nie jest stosowany ściśle według wskazań. (...)

KARDIOLOGIA

Kardiomiopatie (2)
Andrzej Tomaszewski

Zespół tako-tsubo to przykład kardiomiopatii związanej ze stresem, występującej u kobiet w wieku pomenopauzalnym. Klinicznie mamy do czynienia z zawałem ściany przedniej z rozlanymi zaburzeniami kurczliwości dystalnej części lewej komory. Frakcja wyrzutu znacznie się obniża (ok. 30%) i może dojść do gwałtownej, ale najczęściej odwracalnej niewydolności serca. Jednocześnie nie obserwuje się istotnych zmian w naczyniach wieńcowych. Koniuszek staje się poszerzony, akinetyczny, przez co lewa komora zmienia swój kształt i staje się podobna do naczynia używanego do połowu ośmiornic w Japonii (tako-tsubo). (...)

ONKOLOGIA

Rak jajnika (1) - Epidemiologia, etiologia, obraz kliniczny i diagnostyka
Leszek Gottwald, Jerzy Korczyński, Ewa Góra, Andrzej Bieńkiewicz

Liczba zachorowań na raka jajnika jest różna u kobiet w różnych rejonach świata i wykazuje tendencję wzrostową. Najwyższą zachorowalność odnotowuje się w Europie Zachodniej i Stanach Zjednoczonych, natomiast najniższą w krajach azjatyckich. W USA szacuje się, że ryzyko zachorowania kobiety na raka jajnika podczas jej całego życia wynosi 1:70 (na raka piersi - 1:9). Stały wzrost zachorowań na raka jajnika obserwowany jest również w Polsce. (...)

PEDIATRIA

Kaszel u dzieci (1) - Charakterystyka jednostek chorobowych
Grażyna Górnicka

Kaszel jest ważnym i powszechnie występującym odruchem obronnym układu oddechowego, umożliwiającym usuwanie złuszczonych nabłonków i wydzieliny oraz zaaspirowanych do dróg oddechowych szkodliwych substancji i drobnoustrojów. Jest też najważniejszym i najczęściej występującym objawem chorób układu oddechowego. Jako mechanizm wspomagający oczyszczanie śluzowo-rzęskowe, występuje u osób zdrowych do 10 razy w ciągu doby. (...)

Nowa szczepionka w walce z... bólem
Marcin Kowalski

Zostavax - nowa szczepionka chroniąca przed zachorowaniem na półpasiec, została w maju ub.r. dopuszczona przez FDA do stosowania w Stanach Zjednoczonych. Zostavax zawiera liofilizat szczepu Oka/Merck wirusa ospy wietrznej i półpaśca VZV, pasażowany na ludzkich komórkach diploidalnych (MRC-5). Szczepionka zawiera wirus żywy, atenuowany. Podaje się ją podskórnie, w jednej dawce. (...)

Łuszczyca zwiększa ryzyko zawału serca
Kinga Tomaszewska

Łuszczyca jest częstą chorobą skóry o etiologii autoimmunologicznej, związanej z pobudzeniem limfocytów T. Polega na zbyt szybkim rozmnażaniu się i nieprawidłowym dojrzewaniu komórek naskórka, w efekcie czego dochodzi do nadmiernego, miejscowego rogowacenia skóry. Istnieją doniesienia sugerujące, że choroby autoimmunologiczne, w tym łuszczyca, mogą zwiększać ryzyko wystąpienia choroby niedokrwiennej serca. (...)

Rofekoksyb a zaburzenia rytmu
Kinga Tomaszewska

Niesterydowe leki przeciwzapalne są stosowane przez wielu chorych ze zmianami zwyrodnieniowymi stawów i chorobami reumatycznymi. Jednak przewlekłe ich stosowanie prowadzi do istotnego zwiększenia ryzyka krwawień z przewodu pokarmowego i jest przeciwwskazane u chorych z czynną chorobą wrzodową żołądka i dwunastnicy. Alternatywą są wprowadzone na rynek selektywne inhibitory cyklooksygenazy 2. Okazało się jednak, że leczenie koksybami również nie jest wolne od działań niepożądanych. (...)

MEDUKACJA

Bądź LEPszy w testach
Anna Klimkiewicz

Pytania testowe, których zakres pokrywa się z LEP. Prawidłowe odpowiedzi wraz z komentarzami. (...)

Debata o Zdrowiu pod patronatem "SZ"

Zgoda na współpłacenie
Mariola Marklowska

Czy Polacy są skłonni dopłacać do świadczeń medycznych z własnej kieszeni? Na to pytanie próbowali odpowiedzieć uczestnicy Debaty o Zdrowiu, zorganizowanej 19 lutego w Warszawie przez Centrum Komunikacji Medialnej przy współpracy Federacji Pacjentów Polskich i Dziennikarskiego Klubu Promocji Zdrowia. Szkoda, że zabrakło na niej przedstawiciela Ministerstwa Zdrowia (wiceminister Bolesław Piecha pół godziny przed rozpoczęciem debaty poinformował, że się nie pojawi). (...)

Przed I Kongresem Top Medical Trends w Poznaniu (16-18 marca)

Światowe trendy w medycynie

Z prof. dr. n. med. Andrzejem Steciwko, prezesem Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Medycyny Rodzinnej, przewodniczącym Komitetu Naukowego I Kongresu Top Medical Trends, rozmawia Ewa Krupczyńska.
Z inicjatywy Polskiego Towarzystwa Medycyny Rodzinnej na kongresowej mapie pojawia się nowy Kongres: Top Medical Trends. Czym się będzie różnił od innych?
- Tym, że umożliwi lekarzom praktykom zapoznanie się podczas 3-dniowego spotkania z najnowszymi światowymi trendami w różnych dyscyplinach medycyny. (...)

Marie-Claude Martini

Kosmetologia i farmakologia skóry

W książce podano wszystkie podstawowe wiadomości o budowie i fizjologii skóry oraz pochodzeniu i działaniu podstawowych substancji wchodzących w skład produktów kosmetycznych i środków czystości, przedstawiono charakterystykę różnych typów skóry. Sporą część podręcznika poświęcono objawom skórnym nietolerancji substancji, które wywołują reakcje niepożądane. (...)