Stuknij na okładkę, aby przejść do spisu treści tego wydania

Historia Medycyny

Kalendarium (1901-2000): Polska

• W Krakowie powstaje jedno z pierwszych w świecie muzeów historii medycyny.
  
• L. Rydygier wykonał radykalną prostatektomię wg własnej metody.
  

• J. Raczyński ogłosił pracę "Kwaśna niestrawność u dzieci karmionych piersią", która zrewolucjonizowała ówczesne poglądy na żywienie niemowląt.
  

• K. Gałęzowski przedstawił wyniki leczenia odwarstwienia siatkówki metodą przypalania żegadłem.
  
• L. Rydygier opracował własny sposób uzupełniania ubytku moczowodu wszczepieniem wyrostka robaczkowego.
  

• A. Leśniowski jako pierwszy zwrócił uwagę na odmienną postać ziarninującego zapalenia końcowego odcinka jelita krętego, dziś znaną jako choroba Leśniowskiego-Crohna (B. Crohn opisał ją dopiero w 1932 r.).
  
• E. Żebrowski rozpoczyna badania nad szkodliwym wpływem palenia tytoniu na układ krążenia (wyniki tych prac publikował w latach 1907-1908).
  

• H. Halban wysunął hipotezę, że łożysko jest gruczołem wydzielania wewnętrznego.
  
• L. Wachholz ogłosił wyniki badań nad mechanizmem śmierci przez utopienie.
  

• A. Sokołowski wydał pierwszy na świecie obszerny podręcznik ftyzjatrii – "Nauka o suchotach płucnych". Dzieło przetłumaczono na niemiecki, francuski i rosyjski.
  

• J. Babiński opisał pseudoepidemiczne zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych (dziś zwane limfocytarnym).
  
• F. Nowotny pierwszy wprowadził lek bezpośrednio do drzewa oskrzelowego przy użyciu bronchoskopu.
  

• T. Borzęcki i S. Sterling pierwsi w Polsce zastosowali odmę piersiową w leczeniu gruźlicy płuc.
  
• F. Neugebauer ogłosił pracę o obojnactwie u ludzi.
  

• A. Bochenek wydał I tom podręcznika "Anatomia człowieka".
  
• S. Dzierżgowski zastosował uodpornianie czynne przeciw błonicy za pomocą szczepionki.
  

• L. Hirszfeld i E. von Dungern ustalili sposób dziedziczenia grup krwi i podzielili je na grupy: A, B, AB, 0.
  
• M. Rutkowski przeprowadził pierwszą w Polsce całkowitą resekcję pęcherza moczowego z powodu nowotworu.
  

• K. Funk użył jako pierwszy nazwy "witamina".
  
• H. Raszkes stanowczo zaleca stosowanie cięcia cesarskiego zamiast rozcięcia spojenia łonowego.
  

• Z. Dandelski przeprowadził pierwszą w Polsce torakoplastykę.
  
• J. Raczyński zwrócił uwagę na znaczenie braku światła słonecznego w patogenezie krzywicy.
  

• M. Rutkowski uzupełnił ubytek cewki moczowej przeszczepem wyrostka robaczkowego.
  

• K. Mayer opracował metodę uzyskania tomograficznego obrazu RTG.
  

• Z. Grudziński zaproponował uproszczony sposób określania położenia pocisków w ciele rannego za pomocą RTG.
  
• A. Leśniowski opracował własną metodę przyszycia nerki wędrującej za pomocą pasa powięzi szerokiej uda.
  

• J. Brudziński opisał nowe objawy oponowe u dzieci: paliczkowy, spojenia łonowego i karkowy na kończynach górnych.
  

• L. Popielski wykazał, że wstrzyknięta podskórnie histamina pobudza błonę śluzową żołądka do wydzielania soku o dużej kwaśności.
  
• R. Weigl zastosował technikę sztucznego zakażania wszy durem plamistym, w celu uzyskania szczepionki przeciw tej chorobie.
  

• Rada Regencyjna Królestwa Polskiego powołała do życia Ministerstwo Zdrowia Publicznego.
  

• Utworzono Kasy Chorych – na mocy ustawy o obowiązkowym ubezpieczeniu na wypadek choroby.
  
• Powstaje Polski Czerwony Krzyż.
  

• A. Levin opracował i spopularyzował stosowanie miękkiego zgłębnika żołądkowego, wprowadzanego przez nos.
  
• Uchwalono Ustawę o praktykach lekarskich w Polsce oraz Ustawę o ustroju i zakresie działania Izb Lekarskich.
  

• J. Glatzel zaleca doraźną resekcję żołądka jako metodę leczenia w pęknięciu wrzodu żołądka.
  
• Z. Sławiński wykonał pierwszą w Polsce sympatektomię okołotętniczą.
  

• Pierwsze w Polsce szczepienia BCG.
  

• J. Olbrycht wykonał pierwsze w Polsce (trzecie na świecie) badanie grupowe krwi w sprawie sądowej (o ustalenie ojcostwa).
  
• Po raz pierwszy w Polsce do przewozu rannego wykorzystano samolot (przetransportowano żołnierza z ropowicą ręki z Dęblina do Warszawy).
  

• E. Brzezicki opisał zespół parkinsonizmu poudarowego.
  
• W Warszawie powstała pierwsza poradnia antyalkoholowa.
  

• W. Hilarowicz pierwszy w Polsce wyciął guza przytarczyczek u osoby z chorobą Recklinghausena.
  
• R. Weigl założył wytwórnię własnej szczepionki przeciw durowi plamistemu.
  

• T. Mazurek przeprowadził pierwszą w Polsce przezcewkową elektroresekcję stercza.
  

• Z. Sławiński pierwszy w Polsce usuwa guz phaeochromocytoma.
  

• J. Węgierko zastosował niewielką hipoglikemię w leczeniu astmy oskrzelowej.
  

• W Warszawie otwarto pierwszy w Polsce zakład transfuzji krwi.
  

• M. Głowiński opisał nowy sposób wytwarzania sztucznej pochwy.
  
• A. Oszacki i E. Szczeklik ogłosili studium o zespole płucno-sercowym.
  

• W. Bross zastosował własną technikę sympatektomii brzusznej w leczeniu samoistnego nadciśnienia tętniczego.
  

• J. Glatzel pomyślnie zastosował operacyjne leczenie hiperinsulinizmu.
  
• S. Progulski i I. Lille-Szyszkowicz wykonali pierwszą w Polsce udaną transfuzję wymienną u noworodka z chorobą hemolityczną.
  
• Podstępne aresztowanie profesorów krakowskich uczelni i wywiezienie ich do obozu w Sachsenhausen.
  

• 12 stycznia w szpitalu psychiatrycznym w Chełmie hitlerowcy zamordowali pierwszych 440 pacjentów w ramach planowej eksterminacji chorych psychicznie.
  

• 4-5 maja we Lwowie gestapo rozstrzelało 12 profesorów Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Jana Kazimierza.
  

• Rozwój tajnego nauczania medycyny w Warszawie i Krakowie.
  

• W. Heftman wykonał pierwsze w Polsce śródszpikowe zespolenie kości.
  

• Powstaje Ministerstwo Zdrowia (pierwszym ministrem został lekarz – Franciszek Litwin.)
  
• Zarządzenie Ministra Zdrowia PRL w sprawie bezpłatnego leczenia repatriantów, przesiedleńców i powracających z obozów.
  

• W. Ostrowski wprowadził tzw. polską metodę operowania przepukliny pachwinowej.
  
• S. Pokrzywnicki pierwszy w Polsce zastosował kurarę do znieczulenia ogólnego.
  
• Rozpoczęto ogólnopolską akcję szczepień przeciwgruźliczych.
  

• Akcja "W" – masowe zwalczanie chorób wenerycznych.
  
• L. Manteuffel pierwszy w Polsce podwiązał przetrwały przewód Botalla.
  
• A. Jakubowski i L. Zgliczyński wykonali pierwszą w Polsce angiokardiografię.
  
• M. Semerau-Siemianowski i I. Krzemińska-Ławkowiczowa przeprowadzili pierwsze w Polsce cewnikowanie prawego serca.
  

• J. Laskowski wprowadził pojęcie raka przedinwazyjnego.
  
• J. Rutkowski pierwszy usunął zator rozwidlenia tętnicy głównej.
  

• Reforma organizacji studiów lekarskich – wyłączenie wydziałów lekarskich z uniwersytetów i utworzenie akademii medycznych.
  
• Ustawowo rozwiązano izby lekarskie i lekarsko-dentystyczne.
  

• T. Orłowski i J. Nielubowicz przeprowadzili pierwszą w Polsce dializę otrzewnową.
  

• J. Gasiński ogłosił własną metodę wytwarzania sztucznego żołądka z jelita cienkiego.
  

• Wydano ustawę o dopuszczalności aborcji ze wskazań społecznych.
  

• Do sprzedaży wprowadzono pierwszą polską szczepionkę przeciw polio, opracowaną przez zespół prof. F. Przesmyckiego.
  

• W. Bross wykonał pierwszą w Polsce operację na otwartym sercu w hipotermii (zespolenie ubytku międzyprzedsionkowego).
  
• Z. Semerau-Siemianowski przedstawił prototyp aparatu krążenia pozaustrojowego.
  

• Wydano ustawę o zwalczaniu alkoholizmu, która zakładała przymusowe leczenie nałogowych alkoholików.
  

• T. Krwawicz opracował metodę usuwania zmętniałej soczewki oka za pomocą krioekstrakcji.
  

• L. Mazurek, po raz pierwszy w dziejach urologii, wszczepił protezę cewki moczowej z tworzywa sztucznego.
  

• W Warszawie wykonano pierwsze cewnikowanie lewego serca techniką przez tętnice.
  

• W Gdańsku przeprowadzono pierwsze w Polsce wszczepienie stymulatora serca.
  
• J. Pruszyński pierwszy w Polsce wszczepił sztuczną zastawkę serca.
  

• Z. Falkowska zastosowała laser w leczeniu odklejenia siatkówki.
  

• J. Nielubowicz dokonuje pierwszego w Polsce udanego przeszczepu allogenicznego nerki.
  

• D. Łozińska wykonała pierwszą w Polsce wewnątrzmaciczną transfuzję krwi w przypadku konfliktu serologicznego.
  
• J. Moll przeprowadził pierwszy w Polsce przeszczep serca.
  
• W Warszawie zastosowano pierwszą perfuzję izolowanej wątroby świni u chorego z niewydolnością wątroby w przebiegu żółtaczki spowodowanej wirusowym zapaleniem wątroby.
  
• J. Groniowski pierwszy w Polsce wykonał badanie USG w diagnostyce klinicznej.
  

• J. Moll przeprowadził pierwszą w Polsce operację pomostowania żylnego tętnic wieńcowych.
  

• W Klinice Położnictwa i Chorób Kobiecych AM w Gdańsku opracowano metodę operacyjnego leczenia wysiłkowego nietrzymania moczu.
  

• D. Fedeczko wprowadza metodę pełnego odżywiania pozajelitowego (w Klinice Chirurgii Dziecięcej UJ).
  

• W. Rużyłło po raz pierwszy w Polsce wykonał zabieg śródnaczyniowego leczenia wady serca.
  
• R. Gryglewski i A. Szczeklik, współpracując z brytyjskim noblistą – J. Vanem, uczestniczyli w odkryciu prostacyklin.
  

• Zespół Kliniki Chirurgii Dziecięcej UJ przeprowadził pierwsze w Polsce udane rozdzielenie bliźniąt syjamskich.
  

• J. Wojtowicz wykonał pierwszą w praktyce klinicznej tomografię komputerową.
  

• W. Rużyłło przeprowadził pierwszy w Polsce zabieg przeskórnej śródnaczyniowej koronaroplastyki.
  

• W. Jędrzejczak przeprowadził pierwszy w Polsce, w pełni udany, przeszczep allogeniczny szpiku.
  

• Z. Religa wykonał pierwszy w Polsce pomyślnie zakończony przeszczep serca.
  
• W Polsce odnotowano pierwszy przypadek zakażenia wirusem HIV.
  

• Z. Religa przeprowadził pierwszy przeszczep serca i płuc.
  

• S. Zieliński po raz pierwszy w Polsce przeszczepił wątrobę pobraną od zmarłego.
  

• W Białymstoku przyszło na świat pierwsze polskie "dziecko z probówki".
  

• Sejm uchwalił ustawę o izbach lekarskich.
  
• Powołano Naczelną Radę Lekarską.
  

• Przeprowadzono pierwszy w Polsce zabieg cholecystektomii laparoskopowej.
  
• P. Kozłowski i T. Kryst-Wydżgowska wykonali pierwsze w Polsce kliniczne badania obrazowe przy użyciu rezonansu magnetycznego.
  

• H. Skarżyński przeprowadził pierwszą w Polsce udaną operację wszczepienia implantów ślimakowych.
  

• Z. Religa zastosował pierwsze polskie sztuczne komory wspomagające pracę serca.
  

• J. Pawlak i B. Michałowicz przeprowadzili pierwszy w pełni udany przeszczep wątroby u dorosłego.
  

• H. Skarżyński wszczepił implant pniowy choremu z uszkodzonym nerwem słuchowym.
  

• P. Kaliciński przeprowadził u 4-letniej pacjentki pierwszy w Polsce przeszczep wątroby od żywego spokrewnionego dawcy – ojca dziewczynki. Dawcę operował M. Krawczyk.
  

• A. Mackiewicz zakończył II fazę badań klinicznych nad genetyczną szczepionką przeciwko czerniakowi złośliwemu.
  
• W Klinice Hematologii Dziecięcej AM we Wrocławiu rozpoczęto terapię genową u 15-letniego chłopca chorego na białaczkę szpiku kostnego.
  
• Państwowy Zakład Higieny poinformował, że od 1985 r. do chwili obecnej zarejestrowano w Polsce 6663 przypadki zakażenia wirusem HIV. Na AIDS zachorowało 937 osób, 509 zmarło. Liczba nie wykrytych nosicieli HIV szacowana jest na 15-18 tys.
  

Najpopularniejsze artykuły